Testy motoryczne po zabiegu rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL)

Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego (ACL) oraz zabieg rekonstrukcji ACL oznacza dla pacjenta wiele zmian i ograniczeń w dotychczasowym funkcjonowaniu, wpływając na jego życie rodzinne, społeczne, zawodowe oraz sportowe. Celem zdecydowanej większości pacjentów po przebytym zabiegu rekonstrukcji ACL jest jak najszybszy powrót do wcześniejszego funkcjonowania.

Powrót do sportu, czy rekreacyjnej aktywności fizycznej po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego wiąże się zazwyczaj z kilkumiesięcznym okresem rekonwalescencji. Prawidłowo zaplanowana i prowadzona rehabilitacja pooperacyjna powinna jednocześnie stanowić profilaktykę kolejnych urazów. Musimy pamiętać, że możliwość powrotu do poziomu aktywności fizycznej sprzed urazu nie jest warunkowana czasem, który minął od wykonania zabiegu. Decyzja ta powinna być podejmowana na podstawie aktualnego stanu funkcjonalnego sportowca, który możemy badać za pomocą szeregu testów motorycznych. Ocena funkcjonalna pacjenta jest podstawą określenia jego deficytów ruchowych, zaplanowania dalszego postępowania oraz umożliwia dopuszczenie pacjenta do aktywności sportowej. W grupie testów, które wykorzystujemy do diagnostyki pacjentów po rekonstrukcji ACL znajdują się między innymi testy skoku (z ang. hop tests); polegają one na wykonaniu różnych kombinacji skoków jednonóż. Pozwalają na ocenę siły mięśniowej, kontroli nerwowo-mięśniowej, stabilności kończyny oraz zdolności do tolerowania obciążeń w warunkach dynamicznych.

Jeśli testy skoku mają być jednym z wyznaczników gotowości do powrotu do sportu wyczynowego, powinny być poprzedzone badaniem ruchomości stawu kolanowego oraz badaniem siły mięśnia czworogłowego uda. Zakres ruchu stawu kolanowego powinien być identyczny, jak w kończynie nieoperowanej, natomiast siła mięśnia czworogłowego uda powinna stanowić co najmniej 90% siły mięśnia czworogłowego kończyny nieoperowanej. Aby przeprowadzić test, na podłodze należy wyznaczyć linię o długości 6 metrów i szerokości 15 centymetrów. Dla ułatwienia można zaznaczyć dystans co 1 m. Dodatkowo dla próby skoku dosiężnego niezbędna jest ściana z podziałką lub możliwość zaznaczenia i następnie pomiar wysokości skoku. Badający musi być zaopatrzony w miarę oraz stoper.

Osoba badana wykonuje dwa skoki, poprzedzone skokiem próbnym, rozpoczynając od kończyny nieoperowanej. Przed wybiciem stopa znajduje się za linią startową; współruchy kończyn górnych nie są ograniczone (za wyjątkiem podparcia). Wynik prób zapisuje się każdorazowo, zaokrąglając go do części dziesiętnych. Próba nie zostaje zaliczona gdy osoba badana utraci równowagę, dotknie podłogi / kończyny badanej rękami lub drugą kończyną dolną oraz gdy wykona dodatkowy skok po lądowaniu. Skok jednonóż na odległość – zadaniem badanego jest wykonanie jak najdłuższego skoku jednonóż, stabilne lądowanie na tej samej kończynie dolnej i utrzymanie pozycji przez co najmniej 2 sekundy. Pomiaru dokonuje się od linii startowej, przed którą ustawione są palce stopy, do pięty kończyny wykonującej test.
Potrójny skok jednonóż na odległość – zadaniem badanego jest oddanie jak najdłuższego, potrójnego skoku jednonóż wzdłuż wyznaczonej linii, bez utraty równowagi, z pewnym lądowaniem oraz utrzymanie pozycji przez co najmniej 2 sekundy. Pomiaru dokonuje się jw.

Potrójny skok jednonóż po skosie – zadaniem badanego jest wykonanie możliwie jak najdłuższego skoku jednonóż po diagonalnej, przeskakując przez linię środkową oraz utrzymanie ostatniego lądowania przez co najmniej 2 sekundy. Pomiaru dokonuje się jw.
Skok jednonóż na czas wzdłuż 6 metrowej linii – zadaniem badanego jest wykonanie skoków jednonóż wzdłuż 6-cio metrowej linii w jak najkrótszym czasie.
Skok dosiężny jednonóż – badany stoi na jednej kończynie dolnej, obok ściany, wykonuje skok wzwyż i dotyka ściany w maksymalnym punkcie.

Aby określić symetryczność kończyn dolnych należy obliczyć średnią z obu pomiarów w każdym z testów. Następnie oblicza się procentowy stosunek wyników kończyny operowanej / kontuzjowanej do nieoperowanej / nieurazowej. Obliczenia dla:
skoków na dystans = (średni wynik kończyny operowanej / średni wynik kończyny nieoperowanej) x 100%
skoku na czas = (średni wynik kończyny nieoperowanej / średni wynik kończyny operowanej) x 100%
Wyniki obliczane są osobno dla każdego rodzaju skoków, ich średnią bierzemy pod uwagę wyznaczając wynik ogólny.
Poza pomiarem ilościowym, w poszczególnych testach liczą się odczucia badanego
oraz dokładna obserwacja jakości wybicia oraz lądowania podczas wykonywania testów. Prawidłowym wynikiem testu jest osiągnięcie przez kończynę operowaną co najmniej 90% wyniku osiągniętego przez kończynę nieoperowaną, prawidłowy wzorzec lądowania oraz brak dolegliwości bólowych w trakcie wykonywania poszczególnych prób.

Testy skoków jednonóż są prostymi i skutecznymi sposobami oceny zdolności motorycznych nie tylko po urazach i przebytych zabiegach ale również dla zdrowych sportowców. Mogą być jednocześnie sposobem oceny stanu wyjściowego sportowca lub weryfikacji procesu rehabilitacyjnego lub treningowego.

Jeśli szukasz dodatkowego wsparcia, dzięki któremu sprawnie i bezpiecznie wrócisz do pełni sprawności po uszkodzeniu ACL program PRAKTYCZNIE O ACL e-book oraz gotowe zestawy ćwiczeń, na każdym etapie po zabiegu, będzie idealnym wyborem dla Ciebie, sprawdź szczegóły na➡ www.fizjoandgo.pl

Na Fizjo&Go znajdziesz:

• E-book PRAKTYCZNIE O ACL – zawarta na ponad 100 stronach wiedza, która pomoże Ci najefektywniej przejść przez proces powrotu do sprawności po uszkodzeniu ACL;
• Usystematyzowanie informacji w oparciu o najnowsze badania naukowe i doświadczenie fizjoterapeutów Galen Rehabilitacja, przekazane w prosty i przystępny sposób, bez względu na poziom Twojej bazowej wiedzy  w temacie; 
• Proponowane całościowe zestawy ćwiczeń w wersji video, dostosowane do każdego etapu rehabilitacji po uszkodzeniu ACL oraz po rekonstrukcji ACL;
• Nagrania dodatkowych ćwiczeń instruktażowych, które również pomogą Ci się w powrocie do sprawności, np. jak pracować z blizną;
• Materiały dostępne w wersji video na platformie online, do której otrzymasz natychmiastowy dostęp;
• Dodatkowy dostęp do naszej autorskiej platformy Portal dla Pacjenta, która pomoże Ci w praktyczny sposób realizować zestawy ćwiczeń – z Portalem dla Pacjenta ćwiczy się łatwiej!
• Dostęp do grupy na fb, gdzie możesz zadawać pytania fizjoterapeutom oraz dzielić się doświadczeniami z innymi” ACLowcami”