Stawy kolanowe są największymi stawami w ludzkim organizmie. W głównej mierze to dzięki nim możemy się poruszać. Na ich dolegliwości cierpi duża część populacji w każdym wieku. Zarówno osoby aktywne, związane ze sportem, jak i osoby prowadzące siedzący tryb życia mogą uskarżać się na dolegliwości stawów kolanowych.
Staw kolanowy codziennie podlega licznym obciążeniom i ze względu na to, stosunkowo łatwo ulega uszkodzeniom. Ma rozbudowaną budowę. Istnieje wiele struktur, które mają za zadanie chronić staw kolanowy, ułatwiać i wspomagać jego funkcjonowanie. Są to między innymi:
- łąkotki – dwa półksiężycowate elementy znajdujące się wewnątrz każdego stawu kolanowego,
- więzadła – otaczają staw i wzmacniają go od zewnątrz. Dodatkowo, każdy staw kolanowy posiada dwa więzadła krzyżowe: przednie oraz tylne, które znajdują się wewnątrz jamy stawowej,
- kaletki maziowe – ułatwiają ślizganie i zmniejszają tarcie mięśni podczas ich skurczu,
- mięśnie – czynne stabilizatory stawów, dzięki ich pracy możemy się poruszać i wykonywać inne ruchy.
Nie można pominąć ogromnej roli naszego centrum dowodzenia, czyli mózgu i całego układu nerwowego. To on sprawuje pieczę nad naszym funkcjonowaniem. Chcąc wykonać jakiś ruch np. sięgnąć ręką do głowy, nie zastanawiamy się nad tym, tylko po prostu to robimy. Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy z tego, że to właśnie układ nerwowy z pomocą między innymi receptorów, które odbierają bodźce z otoczenia i z wewnątrz organizmu, decyduje o naszym funkcjonowaniu.
W stawie kolanowym zachodzą głównie ruchy zgięcia i wyprostu. Ponadto, w pewnym ustawieniu stawu kolanowego są możliwe ruchy rotacyjne, które mimo małego zakresu są nam bardzo potrzebne do prawidłowego funkcjonowania.
Jeśli jesteś ciekaw, jak wygląda ruch rotacji w stawie kolanowym, możesz to sam sprawdzić. Usiądź na krześle, zdejmij buty i pozostań w skarpetkach. Niech Twoje stawy kolanowe będą zgięte mniej więcej do kąta prostego. Obie dłonie umieść po obu bokach prawego stawu kolanowego kierując swoje palce pod rzepkę. Teraz pomału wykonaj ruch stopą do wewnątrz nie odrywając jej od podłoża, następnie wykonaj ruch na zewnątrz. Powinieneś delikatnie poczuć, że pod Twoimi palcami w zależności od wykonywanego ruchu coś napiera na Twoją prawą lub lewą rękę – są to kłykcie kości piszczelowej. Teraz możesz śmiało spróbować na lewym stawie kolanowym.
Pamiętajmy, że staw kolanowy znajduje się w bliskim sąsiedztwie dwóch innych bardzo ważnych stawów – biodrowego i skokowego. To dzięki ich wspólnej pracy możemy chodzić, biegać, skakać. Poprzez staw biodrowy nasze nogi łączą się z miednicą. Miednica z tyłu łączy się z kością krzyżowa, a ona z naszym kręgosłupem. Jak łatwo zauważyć – organizm człowieka poprzez wiele połączeń tworzy jedną całość.
Autor tekstu: mgr Marta Zamarlik
