Tendinopatia ścięgna Achillesa
Ścięgno Achillesa (Achilles tendon – AT) to największe, najgrubsze i najbardziej trwałe ścięgno w ciele człowieka, które umożliwia ruch zgięcia podeszwowego w stawie skokowym (ruch wspięcia na palce).
AT jest wspólnym, dystalnym ścięgnem dwóch mięśni – płaszczkowatego i brzuchatego łydki, które swój przyczep ma na guzowatości kości piętowej. Przyczepy proksymalne mięśni brzuchatego łydki i płaszczkowatego, to kolejno: tylna część kłykci kości udowej oraz tylna powierzchnia kości strzałkowej i piszczelowej.


Funkcją ścięgna Achillesa jest transmitowanie sił generowanych przez mięśnie zginające staw skokowy, dodatkowo zapewnia optymalną ruchomość i stabilność stawu skokowego. Jego optymalne funkcjonowanie jest konieczne do prawidłowego chodu, biegu oraz wykonywania innych czynności w pozycji stojącej lub z ruchem stawu skokowego.
Bolesne przeciążenie ścięgna Achillesa, często dotyka osoby uprawiające sporty skocznościowe i bieganie, znacznie zaburzając wyniki sportowe. Tendinopatia ściegna Achillesa rozwija się na tle sumujących się mikrourazów i przeciążeń, które zaburzają strukturę ścięgna i w konsekwencji powodują dolegliwości bólowe, obrzęk i zaburzenie funkcji ścięgna.
Charakterystyczne objawy tendinopatii ścięgna Achillesa
- Ból zlokalizowany nad guzem piętowym, często pogrubienie, obrzęk ścięgna, zaczerwienienie, ocieplenie;
- Sztywność i trudność z poruszaniem się rano oraz po spoczynku, stopniowo utrzymujący się coraz dłużej;
- Ból w trakcie uprawiania sportu, pojawiający się na początku lub po dłuższym czasie trwania wysiłku;
- Trudność z dopasowaniem obuwia;
- Tkliwość palpacyjna;
- Osłabienie siły mięśni łydki, sztywność tkanek podudzia, ograniczenie ruchomości stawu skokowego.
Niestety, pierwsze objawy tendinopatii rzadko wiążą się z jednoczesnym rozpoczęciem leczenia, dlatego objawy nasilają się z czasem, a struktura ścięgna ulega dalszemu uszkadzaniu. Bardzo istotne jest zatem szybkie reagowanie na pierwsze objawy, co przyczynia się do szybszego ich zniesienia i zmniejsza ryzyko nawrotów. Równie ważne jest kontynuowanie rehabilitacji do momentu uzyskania całkowitego zniesienia objawów zarówno w trakcie czynności życia codziennego, jak i aktywności sportowej oraz poprawy w zakresie ogólnej sprawności, jakości życia, biorąc po uwagę również czynniki psychologiczne.
Czynniki, które mogą prowadzić do tendinopatii ścięgna Achillesa
- osłabienie siły podudzia;
- ograniczenie ROM stawu skokowego;
- nadmierna pronacja stopy;
- deficyty kontroli nerwowo-mięśniowej biodra;
- nadwaga.
Leczenie
Leczenie tendinopatii ścięgna Achillesa często jest długotrwałym procesem, całkowite wyleczenie może zająć nawet ponad rok, wcześniejszy powrót do sportu, czy zaprzestanie rehabilitacji wiąże się z nawrotami (27%-44% przypadków).
Postępowanie, które znajduje najwięcej potwierdzenia w badaniach naukowych to ćwiczenia, które mają prowadzić do mechanicznego obciążenia ścięgna torując jego przebudowę, zniesienie bólu, poprawę siły i wytrzymałości mięśni. Nie ma złotego standardu co do zastosowania konkretnych form pracy mięśniowej, ćwiczeń, czy obciążeń. Promowany przez wiele lat trening ekscentryczny zastępuje się obecnie połączeniem różnych form pracy mięśniowej: izometrycznej, koncentrycznej i ekscentrycznej, w zależności od aktualnych dolegliwości i ograniczeń.


W początkowych etapach leczenia często konieczne jest zmodyfikowanie aktywności, zarówno czynności życia codziennego, jak i aktywności sportowej. Bardzo istotne jest monitorowanie dolegliwości bólowych w trakcie oraz po wykonaniu ćwiczeń. Tak jak w przypadku innych dysfunkcji z grupy tendinopatii, również w przypadku ścięgna Achillesa możliwe jest pojawienie się bólu w procesie rehabilitacji. Poziom dolegliwości, który można bezpiecznie tolerować to 2-3 / 10 w skali VAS. Zmniejszanie się dolegliwości jest sygnałem do progresowania treningu, stopniowo od ćwiczeń statycznych przechodzi się do wdrażania obciążeń dynamicznych.
Proces rehabilitacji w przypadku tendinopatii ścięgna Achillesa można uzupełnić o:
- techniki manualne (w celu zmodulowania dolegliwości bólowych);
- zabiegi fali uderzeniowej.
Umów wizytę.
Zadzwonimy, by ustalić dogodny termin.