Bark zamrożony

Przebieg zamrożonego barku dzieli się na trzy fazy:

✔ zamarzania, która może trwać od 2 do 9 miesięcy. W tym czasie dominują silne dolegliwości bólowe, które często nasilają się w nocy;

✔ zamrożenia, która może trwać od 4 do 12 miesięcy. Faza ta charakteryzuje się stopniową redukcją zakresu ruchomości oraz zmniejszaniem się dolegliwości bólowych;

✔ odmarzania, trwająca od 5 do 26 miesięcy. Polega ona na stopniowej poprawie zakresu ruchomości.

Objawy, które mają charakter zamrożonego barku nie muszą jednak mieć podłoża zapalnego. Może być tak, że na skutek unieruchomienia, długo utrzymujących się dolegliwości bólowych czy na tle pozabiegowym rozwiną się objawy podobne do przebiegu barku zamrożonego. To znaczy, że pomimo braku dysfunkcji samej torebki stawu ramienno–łopatkowego pojawiają się dolegliwości bólowe i ograniczenie ruchomości barku.

Skąd o tym wiemy? W 2018 roku przeprowadzono badania na grupie 5 pacjentów, którzy zostali zakwalifikowani do zabiegu uwolnienia torebki stawowej ze względu na znaczne ograniczenie ruchomości w przebiegu barku zamrożonego. Porównanie zakresu ruchomości barku przed oraz po znieczuleniu pacjentów pokazało, że zakres odwiedzenia ramienia ulega znacznej poprawie u osób znieczulonych. Wyniki tych badań pokazują, że zakres ruchomości może być w znacznym stopniu ograniczany nie przez restrykcje w obrębie torebki stawowej a przez obronne napięcie mięśniowe, co zmienia obraz dysfunkcji, którą może być bark zamrożony (Hollmann et al. 2018).

Leczenie

Główne założenia w leczeniu zamrożonego barku to redukcja poziomu dolegliwości bólowych, zapobieganie redukcji zakresu ruchomości oraz podtrzymanie (lub poprawa) ogólnej sprawności.

Zarówno w przypadku faktycznego zamrożonego barku, jak i przebiegu dolegliwości bez wyraźnej przyczyny wewnątrz stawu istotne jest zwalczanie problemu na kilku płaszczyznach:

✔ styl życia – zadbanie o prawidłową dietę, nawodnienie, ilość i jakość snu, ograniczenie stosowania używek;

✔ aktywność fizyczna – wdrożenie ćwiczeń:

✔ działanie lokalnie na poprawę ruchomości barku, zmniejszenie poziomu dolegliwości bólowych, poprawa siły i funkcji barku;

✔ działanie globalnie – wykonywanie ćwiczeń ogólnousprawniających, które będą oddziaływały na inne partie ciała poprawiając ogólną sprawność;

✔ działania przeciwbólowe – poza ćwiczeniami pożądany skutek mogą przynieść terapia manualna, mobilizacje tkanek;

✔ farmakoterapia – w przypadku silniejszych dolegliwości konieczne może okazać się wdrożenie leków przeciwbólowych lub iniekcji dostawowych (do decyzji lekarza);

✔ leczenie operacyjne – działanie podejmowane w ostateczności, jednak efekty tej metody nie znajdują potwierdzenia w badaniach naukowych.

Ze względu na długi czas trwania dolegliwości w przebiegu barku zamrożonego, bardzo istotna jest edukacja pacjenta na temat tej dysfunkcji i możliwych dróg jej przebiegu. Istotne jest, aby pomimo tych trudnych do zaakceptowania objawów utrzymać zaangażowane w proces rehabilitacji oraz motywację do regularnych działań. W dłuższej perspektywie przekładają się one na poprawę funkcjonowania nie tylko obręczy barkowej, ale i całego ciała.