Staw kolanowy jest jednym z elementów naszego ciała, które najczęściej ulegają urazom i przeciążeniom. Problemy te mogą dotyczyć uszkodzenia więzadeł (najczęściej więzadło krzyżowe przednie), chrząstki stawowej, łąkotek, a także tkanki mięśniowej i ścięgnistej.
Z punktu widzenia fizjoterapii przyczyn tych dolegliwości upatruje się między innymi w:
– Dysbalansie mięśniowym, czyli między innymi osłabieniu mięśni pośladkowych w stosunku do mięśni uda.
– Nieprawidłowych wzorcach motorycznych. Często obserwuje się tendencję do koślawienia stawu kolanowego podczas przysiadu, chodzenia po schodach czy jazdy na rowerze. Ustawione w ten sposób kolano obciążane jest niesymetrycznie, a mięśnie pracują nieproporcjonalnie
– Ograniczeniach ruchomości stawów i nieprawidłowej elastyczności tkanki mięśniowo-powięziowej. Przyczyną dysfunkcji stawu kolanowego w tym wypadku może być ograniczenie ruchomości stawów sąsiednich: biodra i stawu skokowego czy skrócenie mięśnia prostego uda.
Fizjoterapeuta, chcąc wyleczyć problem stawu kolanowego, musi przede wszystkim zidentyfikować bezpośrednie i pośrednie przyczyny, a następnie poprzez różnorodne narzędzia i metody rehabilitacji przeprowadzić leczenie, które trwać może nawet kilka miesięcy, chociaż z reguły pacjenci wracają do pełnej sprawności znacznie wcześniej.
Rehabilitacja kolana* obejmuje przede wszystkim:
– terapię manualną, która polega na rozluźnianiu mięśniowo-powięziowym, terapii punktów spustowych, mobilizacjach stawowych. Wszystkie te techniki mają za zadanie działać przeciwbólowo oraz poprawiać zakres ruchomości stawów i elastyczność mięśni
– kinezyterapię – w tej metodzie wykorzystuje się ćwiczenia fizyczne, które mają poprawić sprawność fizyczną, czyli siłę i wytrzymałość mięśniową, koordynację i jakoś poruszania się
Rehabilitacja kolana może zostać uzupełniona o następujące metody terapii:
– SWT (ang. Shock Wave Therapy) – czyli terapia falą uderzeniową
– kinesiotaping – polega na oklejaniu różnych części ciała specjalnymi, kolorowymi plastrami, głównie w celu złagodzenia bólu
– suche igłowanie – jest metodą terapii mięśniowo-powięziowych punktów spustowych za pomocą igieł akupunkturowych. Zabieg polega na zlokalizowaniu punktu spustowego, wbiciu igły w znaleziony punkt i wywołaniu reakcji relaksacji w mięśniu. W trakcie tego procesu dochodzi do redukcji bólu i napięcia mięśniowego spowodowanego aktywnymi punktami spustowymi.
– elektrostymulacja bezprzewodowa, która w połączeniu z ćwiczeniami daje możliwie najszybszy przyrost masy i siły mięśniowej. Dodatkowo stosuje się ją także jako forma relaksacji mięśni, które wykazują oznaki nadmiernego zmęczenia.
*Rehabilitacja kolana to wyrażenie potoczne, często stosowane przez pacjentów; uwzględniając nomenklaturę anatomiczną należy mówić o rehabilitacji stawu kolanowego