Kiedy będę mógł normalnie chodzić po rekonstrukcji ACLa?

To jedno z najczęstszych pytań, jakie słyszymy od naszych pacjentów po przebytej rekonstrukcji ACL (więzadła krzyżowego przedniego). Zdajemy sobie sprawę z tego, że chcesz jak najszybciej wrócić do formy sprzed zabiegu, a chodzenie o kulach daje Ci poczucie ograniczenia. Pamiętaj jednak, że pewnych procesów regeneracyjnych organizmu nie jesteś w stanie przyspieszyć i jest kilka istotnych kwestii, które warunkują możliwość obciążenia operowanej kończyny.

W swojej pracy opieramy się zarówno na aktualnych doniesieniach naukowych, jak i bazujemy na własnym doświadczeniu w pracy z pacjentami po rekonstrukcji ACL. Sprawdźmy więc najpierw, co na ten temat mówi literatura naukowa? Część badaczy zwraca uwagę na różnice w obciążaniu operowanej kończyny w zależności od rodzaju przeszczepu, który został wykorzystany w trakcie zabiegu.

• Zastosowanie metody bone – tendon – bone (BTB), czyli przeszczepu pobranego z więzadła właściwego rzepki razem z bloczkami kostnymi (z rzepki i guzowatości kości piszczelowej) daje możliwość obciążania kończyny bezpośrednio po zabiegu, oczywiście w granicach komfortu pacjenta.
• Wykorzystanie metody StG, czyli pobrania przeszczepu z ścięgien mięśni półścięgnistego oraz smukłego jest wskazaniem do późniejszego obciążenia operowanej kończyny. Badania pokazują, że pełne obciążanie nogi podczas chodu może powodować poszerzenie się kanału, w którym mocuje się jeden z przyczepów więzadła. W tym przypadku sugeruje się, aby przez pierwsze dwa tygodnie po zabiegu ograniczać obciążanie operowanego stawu kolanowego. Autorzy podkreślają, że zalecany – dwutygodniowy okres odciążania kończyny w trakcie chodu nie wpływa negatywnie na całokształt powrotu do sprawności fizycznej w perspektywie wielu miesięcy rehabilitacji.

To jednak nie wszystko. Biorąc pod uwagę nasze doświadczenie w pracy z pacjentami po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego, chcemy zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii, które rozpatrujemy, zalecając stosowanie kul łokciowych oraz pełne obciążenie operowanej kończyny. Są to przede wszystkim:

• Poziom dolegliwości bólowych operowanej kończyny – to jeden z najważniejszych elementów, który wpływa na rodzaj zaleceń, jakie nasz pacjent otrzymuje. Chcemy, aby po zabiegu rekonstrukcji ACL obciążał kończyną dolną wyłącznie w niebolesnym zakresie.
• Prawidłowy wzorzec chodu – ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości stawu to czynniki, które mogą wpływać na zaburzenie wzorca chodu po operacji. Zanim zalecimy pacjentowi pełne obciążanie kończyny, uczymy go, jak poprawnie chodzić oraz na jakie elementy powinien zwrócić uwagę. Odstawienie kul zalecamy wykonywać stopniowo – na początek obciążając coraz mocniej operowaną nogę, chodząc o kulach.
• Wydolność mięśnia czworogłowego – pełen wyprost stawu kolanowego oraz optymalna siła mięśnia czworogłowego to istotne elementy prawidłowego chodu. Przed przystąpieniem do pełnego obciążenia operowanej kończyny należy zadbać o poprawę wyprostu stawu oraz siły mięśnia czworogłowego.
• Samopoczucie pacjenta -część pacjentów obawia się w pełni obciążyć operowaną kończynę, nawet gdy nie odczuwa już dolegliwości bólowych. U tych pacjentów proces odstawienia kul również chcemy przeprowadzać stopniowo – tak aby nie zniechęcić ich do dalszej aktywności, ale też nie utwierdzać w niepotrzebnych obawach związanych z obciążeniem operowanej kończyny.
• Poziom sprawności fizycznej przed zabiegiem rekonstrukcji ACL – często u pacjentów, którzy odpowiednio przygotowali się do operacji i przed zabiegiem prowadzili aktywny tryb życia, stan kończyny po zabiegu jest znacznie lepszy niż u osób nieaktywnych, co może wpływać na wcześniejsze obciążenie kończyny po zabiegu.
• Współistniejące uszkodzenia i ingerencje zabiegowe – szycie łąkotki, zabiegi naprawcze chrząstki stawowej – to te czynniki, które wymagają opóźnienia obciążania operowanej kończyny. Zbyt wczesne chodzenie bez kul lub wykonywanie niektórych ćwiczeń mogą zaburzać regenerację tych struktur i przyczyniać się do ich dalszego uszkadzania. Dlatego tak ważne jest, żebyś stosował się do wskazówek, które otrzymujesz od lekarza i fizjoterapeuty i nie porównywał swojego przypadku z innymi osobami. Często właśnie te istotne szczegóły wpływają na zalecenia, które otrzymujesz.

Zestawiając doświadczenia kliniczne terapeutów wraz z wynikami badań naukowych zaleca się obciążanie kończyny dolnej bezpośrednio po operacji (nie chcemy, żebyś „skakał” na kończynie nieoperowanej). Zalecamy korzystanie z kul łokciowych i obciążanie operowanej kończyny w granicach tolerancji bólowej, ze stopniową progresją, tak abyś około czwartego tygodnia po zabiegu rekonstrukcji ACL był w stanie w pełni i bez bólu obciążać kończynę. Warto zaznaczyć, że obciążanie kończyny dolnej bezpośrednio po operacji poprawia funkcję mięśnia czworogłowego oraz zmniejsza prawdopodobieństwo bólu przedniej części kolana. Świetną formą reedukacji chodu, która da Ci uczucie „normalnego” chodzenia, do którego dążysz po zabiegu jest bieżnia antygrawitacyjna. Dzięki niej jesteśmy w stanie dobrać odpowiednie dla Twojego aktualnego stanu i potrzeb obciążenie kończyny w trakcie chodu, a Ty możesz pracować nad jego płynnością bez kul.

Zalecenia dotyczące używania kul łokciowych i obciążania kończyny po zabiegu powinny być indywidualizowane, biorąc pod uwagę możliwości i potrzeby każdego pacjenta oraz mogą się znacznie różnić u wielu osób, przede wszystkim ze względu na towarzyszące ingerencje zabiegowe np. szycie łąkotki. Twój fizjoterapeuta i lekarz prowadzący najlepiej dostosują zalecenia do Twojej indywidualnej sytuacji, więc w procesie powrotu do sprawności znajdź specjalistów, którzy mają doświadczenie w tym temacie i którzy z sukcesem doprowadzą Cię do celu, jakim jest odzyskanie sprawności.

Jeśli masz jakieś wątpliwości, umów się do nas na konsultację.

1. T. Cavanaugh i wsp. ACL Rehabilitation Progression: Where Are We Now?
2. Tajima i wsp. Early weight-bearing after anterior cruciate ligament reconstruction with hamstring grafts induce femoral bone tunnel enlargement: a prospective clinical and radiographic study.
3. G. Clatworthy i wsp. Tunnel widening in anterior cruciate ligament reconstruction: a prospective evaluation of hamstring and patella tendon grafts
4. F. DeFroda i wsp. Tibial tunnel widening following anterior cruciate ligament reconstruction: A retrospective seven-year study evaluating the effects of initial graft tensioning and graft selection.
5. F. Tyler i wsp. The Effect of Immediate Weightbearing After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction
6. J Browni wsp. ACL Allograft: Advantages and When to Use.

Autor tekstu: Mateusz Talarczyk, Kamila Kluczniok 

Jeśli szukasz dodatkowego wsparcia, dzięki któremu sprawnie i bezpiecznie wrócisz do pełni sprawności po uszkodzeniu ACL program PRAKTYCZNIE O ACL e-book oraz gotowe zestawy ćwiczeń, na każdym etapie po zabiegu, będzie idealnym wyborem dla Ciebie, sprawdź szczegóły na➡www.fizjoandgo.pl

Na Fizjo&Go znajdziesz:

• E-book PRAKTYCZNIE O ACL – zawarta na ponad 100 stronach wiedza, która pomoże Ci najefektywniej przejść przez proces powrotu do sprawności po uszkodzeniu ACL;
• Usystematyzowanie informacji w oparciu o najnowsze badania naukowe i doświadczenie fizjoterapeutów Galen Rehabilitacja, przekazane w prosty i przystępny sposób, bez względu na poziom Twojej bazowej wiedzy  w temacie; 
• Proponowane całościowe zestawy ćwiczeń w wersji video, dostosowane do każdego etapu rehabilitacji po uszkodzeniu ACL oraz po rekonstrukcji ACL;
• Nagrania dodatkowych ćwiczeń instruktażowych, które również pomogą Ci się w powrocie do sprawności, np. jak pracować z blizną;
• Materiały dostępne w wersji video na platformie online, do której otrzymasz natychmiastowy dostęp;
• Dodatkowy dostęp do naszej autorskiej platformy Portal dla Pacjenta, która pomoże Ci w praktyczny sposób realizować zestawy ćwiczeń – z Portalem dla Pacjenta ćwiczy się łatwiej!
• Dostęp do grupy na fb, gdzie możesz zadawać pytania fizjoterapeutom oraz dzielić się doświadczeniami z innymi” ACLowcami”