Loading
Decydujesz się na zabieg rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL) i zastanawiasz się, jakie możliwe powikłania niesie za sobą ten zabieg? A może jesteś już po zabiegu i niepokoją Cię znaczne trudności w odzyskaniu zakresu ruchu w stawie kolanowym? Jeśli tak, to ten artykuł jest właśnie dla Ciebie!
Dobre przygotowanie do zabiegu to podstawa łatwiejszego przebiegu postępowania po operacji. Niestety czasem pomimo świetnego przygotowania do zabiegu i prawidłowego przebiegu operacji, może dojść do pewnych powikłań. Nie martw się na zapas! Powikłania po zabiegu rekonstrukcji ACL dotyczą 2 – 10% pacjentów, a my wiemy jak sobie z nimi radzić!
Dwa najczęstsze powikłania po rekonstrukcji ACL to zespół cyklopa i artrofibroza. Oba te stany cechuje trudność w odzyskaniu pełnej ruchomości stawu kolanowego. Czym się charakteryzują?
Zespół Cyklopa
Zespołem cyklopa nazywa się stan, w którym po zabiegu rekonstrukcji ACL w okolicy przyczepu przeszczepów lub na samym przeszczepie formuje się guzek. Jego nazwa wzięła się od charakterystycznego wyglądu w obrazie artroskopowym, który przypomina oko cyklopa. Jest on zbudowany z tkanki łącznej, chrzęstnej, a nawet kostnej oraz naczyń krwionośnych i osiągają wymiary do 8 x 12 mm. To właśnie umiejscowienie, budowa i wielkość guzka warunkują, czy jego występowanie wywoła dolegliwości bólowe, czy nie. Według badań naukowych do formowania się zmiany cyklopa przyczyniają się predyspozycje genetyczne oraz odpowiedź immunologiczna organizmu.
ZESPÓŁ CYKLOPA MOŻE OBJAWIAĆ SIĘ:
✔Brakiem możliwości odzyskania pełnego wyprostu w stawie kolanowym po 6 tygodniu od zabiegu;
✔Bólem w trakcie chodzenia, wchodzenia po schodach;
✔Uczuciem klikania w stawie czy nawet bolesnym przeskakiwaniem;
✔Blokowaniem się stawu kolanowego;
✔Uczuciem sztywności stawu kolanowego;
✔Dyskomfortem podczas leżenia na brzuchu
Zadaniem fizjoterapeuty prowadzącego rehabilitację jest zwrócenie uwagi na niepokojące objawy oraz skierowanie pacjenta do konsultacji lekarskiej. W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się badanie rezonansem magnetycznym. W przypadku wystąpienia zespołu cyklopa niezbędny jest ponowny zabieg artroskopowy w celu usunięcia zmiany. Jest to zabieg zdecydowanie mniej inwazyjny i mniej skomplikowany niż wcześniej przeprowadzony zabieg rekonstrukcji. Po zabiegu rokowanie jest bardzo dobre, pacjenci wracają do pełnej sprawności przy jednoczesnej konieczności wsparcia leczenia odpowiednio zaplanowaną rehabilitacją.
Czynniki ryzyka wystąpienia zespołu cyklopa nie są jeszcze do końca poznane. Część z nich jest poza naszym wpływem – nic nie poradzimy na predyspozycje genetyczne czy reakcję immunologiczną organizmu. Jakie działania możesz jednak wdrożyć, aby minimalizować ryzyko zespołu cyklopa?
✔Odpowiednie przygotowanie do zabiegu i poddanie się rekonstrukcji dopiero po odzyskaniu pełnego zakresu ruchomości stawu kolanowego i optymalizacji siły mięśni kończyn dolnych (jeśli ograniczenie ruchomości nie wynika z uszkodzenia innych struktur np. łąkotki).
✔Wczesne wdrożenie ćwiczeń zakresu ruchomości po zabiegu, szczególnie zadbanie o wyprost stawu kolanowego.
✔Wczesna aktywacja i wzmacnianie mięśnia czworogłowego uda po zabiegu.
✔Zadbanie o optymalną elastyczność i siłę mięśni tylnej taśmy po zabiegu.
ARTROFIBROZA
W przypadku artrofibrozy również dochodzi do utraty ruchomości, lecz wówczas zakres zarówno wyprostu jak i zgięcia może być znacząco ograniczony. Taki stan cechuje też zwiększona bolesność w obrębie stawu kolanowego podczas wykonywania ograniczonych ruchów. Dochodzi do tego przez powstały w okolicy stan zapalny prowadzący do zrostów łącznotkankowych. Wczesne wykrycie zmian zapalnych może znacząco przyczynić się do usprawnienia procesu leczenia, zarówno w formie ponownego zabiegu, jak i wdrożenia specyficznego postępowania fizjoterapeutycznego.
PRZYCZYNY
Przyczyny występowania artofibrozy nie są jednoznaczne, natomiast wymienia się kilka czynników, które mogą sprzyjać jej rozwojowi:
✔Predyspozycje genetyczne;
✔Długotrwałe unieruchomienie kończyny;
✔Rozległa kontuzja;
✔Zabieg przeprowadzany w ostrym, obszernym stanie zapalnym;
✔Błędy / komplikacje śródoperacyjne;
✔Opóźnienie ćwiczeń zakresu ruchomości po zabiegu.
W przypadku wystąpienia artrofibrozy w pierwszej kolejności podejmuje się próbę kontynuowania rehabilitacji pozabiegowej, która ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych, poprawę zakresu ruchomości i funkcji stawu kolanowego. W sytuacji, gdy takie postępowanie nie przynosi efektów, konieczne może okazać się wykonanie zabiegu artroskopii.
Należy jednak pamiętać, że powikłania po ACLR w formie zespołu cyklopa lub artrofibrozy zdarzają się rzadko. Prawidłowy przebieg zabiegu oraz odpowiednio zaplanowana i przeprowadzona rehabilitacja są kluczem powrotu do sprawności.
Na koniec krótkie obrazowe podsumowanie obu powikłań, o których pisaliśmy:
Autorami tekstu są mgr Kamila Kluczniok oraz mgr Kamil Bressler
Jeśli szukasz dodatkowego wsparcia, dzięki któremu sprawnie i bezpiecznie wrócisz do pełni sprawności po uszkodzeniu ACL program PRAKTYCZNIE O ACL e-book oraz gotowe zestawy ćwiczeń, na każdym etapie po zabiegu, będzie idealnym wyborem dla Ciebie, sprawdź szczegóły nawww.fizjoandgo.pl
Na Fizjo&Go znajdziesz:
- E-book PRAKTYCZNIE O ACL – zawarta na ponad 100 stronach wiedza, która pomoże Ci najefektywniej przejść przez proces powrotu do sprawności po uszkodzeniu ACL;
- Usystematyzowanie informacji w oparciu o najnowsze badania naukowe i doświadczenie fizjoterapeutów Galen Rehabilitacja, przekazane w prosty i przystępny sposób, bez względu na poziom Twojej bazowej wiedzy w temacie;
- Proponowane całościowe zestawy ćwiczeń w wersji video, dostosowane do każdego etapu rehabilitacji po uszkodzeniu ACL oraz po rekonstrukcji ACL;
- Nagrania dodatkowych ćwiczeń instruktażowych, które również pomogą Ci się w powrocie do sprawności, np. jak pracować z blizną;
- Materiały dostępne w wersji video na platformie online, do której otrzymasz natychmiastowy dostęp;
- Dodatkowy dostęp do naszej autorskiej platformy Portal dla Pacjenta, która pomoże Ci w praktyczny sposób realizować zestawy ćwiczeń – z Portalem dla Pacjenta ćwiczy się łatwiej!
- Dostęp do grupy na fb, gdzie możesz zadawać pytania fizjoterapeutom oraz dzielić się doświadczeniami z innymi” ACLowcami”
